Καθώς ξεκινάμε ένα νέο έτος λειτουργίας, δεν είναι απλώς άλλη μια ημερομηνία στο χρονοδιάγραμμα για τον Frontex. Είναι μια στιγμή που συμβολίζει μια νέα αρχή για την αφοσιωμένη ομάδα μας που αποτελείται από περίπου 2.500 αξιωματικούς, έτοιμοι να ξεκινήσουν τα καθήκοντά τους σε όλη την Ευρώπη και πέρα από αυτήν. Η ποικιλόμορφη ομάδα μας, συμπεριλαμβανομένων των αξιωματικών επιτήρησης των συνόρων, των υπαλλήλων εγγράφων προχωρημένου επιπέδου, των εμπειρογνωμόνων για τον εντοπισμό διασυνοριακών εγκλημάτων και εγκλημάτων μηχανοκίνητων οχημάτων και άλλων, είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις δυναμικές προκλήσεις στις συνοριακές διελεύσεις, στους λιμένες και στους αερολιμένες της ΕΕ.
Αυτοί οι εξειδικευμένοι επαγγελματίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των δραστηριοτήτων μας, ανταποκρινόμενοι καθημερινά στις εξελισσόμενες ανάγκες σε κρίσιμα σημεία εισόδου στην ΕΕ. Η προσαρμοστικότητα και η εμπειρογνωμοσύνη τους είναι ζωτικής σημασίας, ιδίως όταν νέες μεταναστευτικές διαδρομές ή αναδυόμενα ζητήματα απαιτούν άμεση προσοχή και δράση. Ο ρόλος του Frontex στην ενίσχυση των εν λόγω κέντρων πρώτης υποδοχής είναι απαραίτητος, διασφαλίζοντας ενισχυμένες δραστηριότητες εποπτείας και επιμελή παρακολούθηση.
Αναλογιζόμενοι το προηγούμενο έτος, είμαστε υπερήφανοι για τις 24 επιχειρήσεις που εκτελέστηκαν επιτυχώς από τον Frontex. Σχεδόν όλες αυτές οι επιχειρήσεις πρόκειται να συνεχιστούν και φέτος, αποδεικνύοντας τη συνεχή δέσμευσή μας να διαφυλάξουμε τα σύνορα της ΕΕ, διατηρώντας παράλληλα τις ανθρωπιστικές μας ευθύνες.
Καθώς ο Frontex ξεκινά αυτό το νέο επιχειρησιακό έτος, παραμένουμε σταθεροί στην αποστολή μας — να είμαστε ένας ανταποκριτής και αξιόπιστος εταίρος στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και στη διασφάλιση της ασφάλειας και της προστασίας όλων.
Πώς κάνουν τη διαφορά οι επιχειρήσεις του Frontex;
Οι επιχειρήσεις του Frontex συμβάλλουν σημαντικά στη σταθερότητα και την ασφάλεια των ευρωπαϊκών συνόρων. Όταν ένα κράτος μέλος της ΕΕ χρειάζεται βοήθεια στα εξωτερικά του σύνορα, ο Frontex μπορεί να αποστείλει εξειδικευμένους συνοριοφύλακες της ΕΕ για την ενίσχυση των εθνικών δυνάμεων. Ένα πρόσφατο παράδειγμα είναι η Φινλανδία, η οποία ζήτησε τη στήριξη του Frontex στα σύνορά της με τη Ρωσία.
Οι δραστηριότητές μας είναι προσαρμοσμένες σε ετήσια βάση ώστε να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες ανάγκες και κινδύνους, σε αρμονία με τις αντίστοιχες εθνικές αρχές. Το πεδίο εφαρμογής αυτών των επιχειρήσεων καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και, κυρίως, επεκτείνεται σε τρίτες χώρες όπως η Μολδαβία, η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία. Η βάση αυτών των επιχειρήσεων σε τρίτες χώρες έγκειται σε προσεκτικά σχεδιασμένες ρυθμίσεις εργασίας και συμφωνίες περί καθεστώτος. Τα μέτρα αυτά επιτρέπουν στο προσωπικό του Frontex να λειτουργεί παράλληλα με τους εθνικούς φρουρούς υπό παρόμοιες συνθήκες. Η παρουσία μας εκτός της ΕΕ δεν είναι μόνο καίριας σημασίας για την οικοδόμηση ισχυρών εταιρικών σχέσεων με χώρες κατά μήκος των μεταναστευτικών οδών, αλλά επιτρέπει επίσης την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και αξιών που είναι απαραίτητες για την καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος.
Ο γενικός επιχειρησιακός στόχος είναι καθολικός: οι αξιωματικοί που τοποθετούνται σε διάφορες επιχειρήσεις βοηθούν στους συνοριακούς ελέγχους και τον έλεγχο, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης και της ανίχνευσης του εγκλήματος. Ανάλογα με τις ανάγκες στη συγκεκριμένη επιχειρησιακή περιοχή, μπορούν να συλλέγουν επιχειρησιακές πληροφορίες ή να συμμετέχουν στην παρακολούθηση των παραμεθόριων περιοχών και να δρομολογούν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης. Μπορούν να υποστηρίζουν άλλες συνοριακές δραστηριότητες, όπως η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων, ο έλεγχος εγγράφων και η καταγραφή των μεταναστών και/ή να συμμετέχουν σε καθήκοντα εθνικής ακτοφυλακής και να διευκολύνουν την ανταλλαγή με άλλους ευρωπαϊκούς ή διεθνείς φορείς με παρόμοια καθήκοντα και αποστολές.
Ο Frontex διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων κατά τη διάρκεια συγκεκριμένων εκδηλώσεων ή περιόδων κατά τις οποίες οι εξειδικευμένες υπηρεσίες είναι ζωτικής σημασίας. Για παράδειγμα, κατά τη θερινή περίοδο, η οποία παρουσιάζει αυξημένες τουριστικές μετακινήσεις, η κοινή επιχείρηση του Frontex Minerva στην Ισπανία είναι καθοριστικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείριση της εισροής. Ομοίως, εν αναμονή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024 στη Γαλλία, ο Frontex θα είναι σε ετοιμότητα για την παροχή ουσιαστικής στήριξης, διασφαλίζοντας ότι αυτά τα σημαντικά γεγονότα είναι τόσο ασφαλή όσο και προστατευμένα για όλους τους εμπλεκόμενους.
2024 με νέα ανάλυση κινδύνου
Μεταξύ των μεγαλύτερων κοινών επιχειρήσεων μας, η Terra ξεχωρίζει για την εκτεταμένη κάλυψή της. Λαμβάνει χώρα κατά μήκος των εξωτερικών χερσαίων συνόρων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των Δυτικών Βαλκανίων, των νοτιοανατολικών, ανατολικών και βορειοανατολικών παραμεθόριων περιοχών. Η Terra αναπτύσσει σήμερα περισσότερους από 700 αξιωματικούς κατά μήκος σημαντικού χερσαίου διαδρόμου Βορρά-Νότου της ΕΕ. Εν τω μεταξύ, η επιχείρηση Ποσειδώνας παρακολουθεί τα ελληνικά θαλάσσια σύνορα με την Τουρκία και τα γύρω ελληνικά νησιά. Περιλαμβάνει 400 φρουρούς που εργάζονται σε διάφορα ελληνικά νησιά για να παρακολουθούν και να ανταποκρίνονται στις εξελισσόμενες θαλάσσιες οδούς που χρησιμοποιούν οι λαθρέμποροι για να εισέλθουν στην Ευρώπη.
Υπάρχουν επίσης επιχειρήσεις του Frontex που πραγματοποιούνται σε άλλες βασικές μεταναστευτικές οδούς στις περιοχές της Κεντρικής και Δυτικής Μεσογείου, υποστηρίζοντας την Ιταλία και την Ισπανία για την περιπολία στις θάλασσες και την αντιμετώπιση των αφικνούμενων παράτυπων μεταναστών.
Καθώς η παγκόσμια εναέρια κυκλοφορία επιβατών φτάνει στα προ της COVID-19 επίπεδα, περισσότεροι από 100 αξιωματικοί θα λάβουν μέρος στην κοινή επιχείρηση FRONTEX Focal Points Air στους ευρωπαϊκούς αερολιμένες. Οι προσπάθειές τους θα επικεντρωθούν στην απάτη σχετικά με τα έγγραφα και σε άλλες συναφείς εγκληματικές δραστηριότητες.
Συνολικά, το 2024, ο Frontex θα διεξαγάγει 19 κοινές επιχειρήσεις με 300 τοποθεσίες ανάπτυξης.
Λειτουργικές αξίες και πρότυπα
Στο επίκεντρο του Frontex βρίσκεται η ακλόνητη προσήλωση στα θεμελιώδη δικαιώματα, ακρογωνιαίος λίθος των ευρωπαϊκών αξιών. Η δέσμευση αυτή καταδεικνύεται από το έργο του Γραφείου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Frontex. Η υπηρεσία αυτή, επιφορτισμένη με τον κρίσιμο ρόλο της παρακολούθησης των επιχειρησιακών δραστηριοτήτων, διενεργεί επιτόπιους ελέγχους για να διασφαλίσει ότι όλοι οι συνοριοφύλακες τηρούν με συνέπεια τα υψηλότερα πρότυπα ισότητας και ακεραιότητας. Οι έλεγχοι αυτοί είναι καθοριστικής σημασίας για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση πιθανών παραβιάσεων στα ίδια τα σημεία όπου εργάζονται οι αξιωματικοί μας. Υπηρετώντας στο πλαίσιο του Frontex και, κατ’ επέκταση, εκπροσωπώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι αξιωματικοί μας ενσωματώνουν τα δεοντολογικά μας πρότυπα. Δεσμεύονται να υποστηρίξουν τον κώδικα δεοντολογίας του οργανισμού, ο οποίος δίνει ύψιστη σημασία στην αντιμετώπιση κάθε ατόμου που συναντούν με τη μέγιστη ευγένεια, σεβασμό και εκτίμηση. Η προσέγγιση αυτή αντικατοπτρίζει τη βαθιά δέσμευσή μας να προασπίσουμε τις αξίες που μας ορίζουν ως Ευρωπαίους.
Νέες προκλήσεις οδηγούν σε νέες λύσεις
Με τον φιλόδοξο στόχο να επεκτείνουμε το μόνιμο σώμα μας σε 10000 ένστολους συνοριοφύλακες μέχρι το 2027, είναι σαφές ότι η προσαρμογή της ιεραρχικής μας αλυσίδας και της κουλτούρας ηγεσίας δεν είναι απλώς μια αναγκαιότητα αλλά μια στρατηγική επιταγή.
Το έτος 2024 αποτελεί σημαντικό ορόσημο σε αυτό το ταξίδι μετασχηματισμού. Θα είναι το εναρκτήριο έτος λειτουργίας της νέας δομής διοίκησης, άμεσο αποτέλεσμα των διδαγμάτων και των επιτυχιών που επιτεύχθηκαν στο πιλοτικό μας σχέδιο στη Ρουμανία. Αυτή η νέα δομή αποτελεί μια προορατική και πρακτική απάντηση στις εξελισσόμενες συνθήκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.
Την πρώτη ημέρα του τρέχοντος επιχειρησιακού έτους, ο οργανισμός μας πρόκειται να αναπτύξει το πρώτο του σώμα, στρατηγικά τοποθετημένο για να καλύψει βασικούς τομείς όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Μολδαβία και η Γεωργία. Η ανάπτυξη αυτή καταδεικνύει τη δέσμευσή μας να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή της αποτελεσματικής και ευαίσθητης διαχείρισης των συνόρων της Ευρώπης.
Αυτό το αναδιαρθρωμένο μοντέλο διοίκησης, με τις πιο αυτόνομες δομές εντολών, είναι προσαρμοσμένο για να παρέχει ενισχυμένη επιχειρησιακή απόκριση σε σαφώς καθορισμένες περιοχές. Αποτελεί σημαντική στροφή προς μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και ευελιξία, επιτρέποντας στους διοικητές του Frontex να ανταποκρίνονται γρήγορα και αποτελεσματικά στις τοπικές και περιφερειακές απαιτήσεις.
Αυτή η αλλαγή είναι κάτι περισσότερο από διαρθρωτική· ενσωματώνει την προσήλωσή μας στη βελτίωση της συνεργασίας με τις εθνικές αρχές, διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη ενσωμάτωση των προσπαθειών και των πόρων. Ενδυναμώνει επίσης τους διοικητές μας με την ευελιξία και την εξουσία που απαιτούνται για τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων επί τόπου, διασφαλίζοντας ότι η αντίδρασή μας είναι τόσο δυναμική και προσαρμοστική όσο και τα σενάρια που αντιμετωπίζουμε.
Στην ουσία, αυτή η εξέλιξη στο επιχειρησιακό μας πλαίσιο δεν είναι απλώς μια οργανωτική αλλαγή. Αντικατοπτρίζει τη δέσμευσή μας να διαφυλάξουμε τα σύνορα της Ευρώπης με παράλληλη τήρηση των υψηλότερων προτύπων ακεραιότητας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καθώς ο Frontex αναπτύσσεται, το ίδιο ισχύει και για την ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε αποτελεσματικά στις πολύπλοκες προκλήσεις της διαχείρισης των συνόρων, πάντα σε ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές.
