Στην Κριτσά, το μεγαλύτερο χωριό του Λασιθίου στην Κρήτη, σε κεντρικό σημείο δεσπόζει το Μνημείο Πεσόντων.
Το μνημείο δημιουργήθηκε για να θυμίζει στους νεώτερους μια από τις πλέον ένδοξες στιγμές της τοπικής ιστορίας, τη μάχη της Κριτσάς.
Η Κριτσά έπαιξε σπουδαίο ρόλο στους απελευθερωτικούς αγώνες της Κρήτης κατά των Οθωμανών, με αποκορύφωμα τη μάχη της Κριτσάς τον Ιανουάριο του 1823 κοντά στη Λατώ, που είχε ως αποτέλεσμα την πυρπόληση του οικισμού από τους Τούρκους.
Κρητικοί μαχητές αντιμετώπισαν Τούρκους και Αιγύπτιους και στο ίδιο σημείο γράφτηκε το τελευταίο μέρος του δράματος της Ροδάνθης μιας μοναδικής προσωπικότητας της Κριτσάς, η οποία έπεσε ανάμεσα στους νεκρούς της μάχης.
