Πριν από επτά χρόνια, ο Frontex, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ελέγχου της Αλιείας (EFCA) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια στη Θάλασσα (EMSA) συναντήθηκαν για πρώτη φορά με στόχο τη δημιουργία συνεργειών μεταξύ των αντίστοιχων τομέων εμπειρογνωμοσύνης τους. Και οι τρεις οργανισμοί ειδικεύονται στις υπηρεσίες που σχετίζονται με τη ναυτιλία και την ακτοφυλακή — η συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών διευρύνει τις δυνατότητες αποτελεσματικής συνεργασίας και υψηλής ποιότητας στήριξης προς τις χώρες της ΕΕ — τον στόχο που μοιράζονται όλοι οι οργανισμοί.
«Τα μαργαριτάρια σπάνια αλλάζουν στα στρείδια που σερβίρονται σε πιάτο, πρέπει να βουτήξετε για να τα βρείτε», ήταν τα εναρκτήρια λόγια της Susan Steele, εκτελεστικής διευθύντριας της EFCA, σε σχέση με τις σημαντικές προσπάθειες και τα επιτεύγματα της EFCA, του EMSA και του Frontex για την παροχή στήριξης στις ναυτιλιακές αρχές της ΕΕ στο πλαίσιο των καθηκόντων ακτοφυλακής. Η EFCA είναι ο διοργανωτής της φετινής εκδήλωσης και ηγείται επίσης του έργου των τριών οργανισμών το 2024.
Νέοι στόχοι για θαλάσσιες επιχειρήσεις πολλαπλών σκοπών
Το γεγονός του 2024 συνέβη σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό πλαίσιο. Φέτος, ο Frontex αναλαμβάνει την προεδρία αυτού του διυπηρεσιακού δικτύου και, υπό το πρίσμα της πρόσφατης αναδιάρθρωσής του και της καθιέρωσης της νέας δομής διοίκησης, ο εκτελεστικός διευθυντής του Frontex Hans Leijtens μετέβη στην Ισπανία με αρκετά σημαντικά μηνύματα προς ανταλλαγή με την EFCA και τον EMSA. Μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες επικεντρώθηκε στην υλοποίηση θαλάσσιων επιχειρήσεων πολλαπλών σκοπών (ΠΣΔ):
«Μαζί με τους δύο αδελφούς οργανισμούς μας — την EFCA και τον EMSA — και με τα κράτη μέλη, ο Frontex θα ενισχύσει τη συμμετοχή σε MMO και ασκήσεις μέσω κοινής χρήσης ικανοτήτων και συνεργασίας για τη συνέχιση της ανάπτυξης αυτού του επιχειρησιακού εργαλείου προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι και οι απειλές σε όλες τις ευρωπαϊκές θαλάσσιες λεκάνες με συντονισμένη αντίδραση», δήλωσε ο εκτελεστικός διευθυντής κατά την ανάληψη της προεδρίας της τριμερούς συμφωνίας εργασίας.
Οι επιχειρήσεις πολλαπλών σκοπών δρομολογούνται κατόπιν αιτήματος ενός ή περισσότερων κρατών μελών και συντονίζονται από κοινού από τον EMSA, την EFCA και/ή τον Frontex. Πρόκειται για επιχειρησιακές δραστηριότητες σε συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή που απαιτούν πρόσθετη συνεργασία και προσπάθειες για τη στήριξη των ενδιαφερόμενων χωρών της ΕΕ. Οι οργανισμοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν πόρους και εξοπλισμό για την επιχειρησιακή υποστήριξη των λειτουργιών ακτοφυλακής — το 2024 ξεκίνησαν τέσσερις τέτοιες επιχειρήσεις.
Ενόψει των νέων απειλών που ανακύπτουν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, οι MMO ενδέχεται να προσφέρουν πρόσθετη αξία, ιδίως ότι έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν την επιχειρησιακή αντίδραση στη θάλασσα, βασιζόμενοι σε μια προηγμένη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών και των οργανισμών της ΕΕ.
Γιορτάζοντας τις πρωτοβουλίες οικολογικού προσανατολισμού της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής
Η οικολογική συνιστώσα ήταν παρούσα σε όλες τις συζητήσεις και τις παρουσιάσεις. Μία από τις προτεραιότητες της προεδρίας της EFCA ήταν η ανάδειξη των εν εξελίξει πρωτοβουλιών οικολογικού προσανατολισμού στην ευρωπαϊκή ακτοφυλακή. Τον Μάρτιο του 2024, από κοινού με τον EMSA και τον Frontex, η EFCA εγκαινίασε την πρώτη έκδοση της πρωτοβουλίας για το βραβείο οικολογικού προσανατολισμού για τον εορτασμό των δράσεων βιωσιμότητας που υλοποιούνται και αναπτύσσονται σε περισσότερες από 300 αρχές ακτοφυλακής στην ΕΕ. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν18 έργα και εκστρατείες οικολογικού προσανατολισμού από διάφορες αρχές ακτοφυλακής της ΕΕ στις ακόλουθες κατηγορίες: δράσεις οικολογικού προσανατολισμού, ευαισθητοποίηση και ευαισθητοποίηση, οικολογικός προσανατολισμός στην εργασία, διαχείριση των θαλασσών. Με βάση την αξιολόγηση από τη διυπηρεσιακή επιτροπή, 4 έργα ορίστηκαν ως «κερδισμένα έργα», 8 έλαβαν ειδικούς επαίνους και όλοι οι υποψήφιοι έλαβαν πιστοποιητικά.
«Αυτές οι πράξεις κάνουν τη διαφορά. Οι δράσεις αυτές καταδεικνύουν τη δέσμευση της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής μας για τη διατήρηση και την προστασία των θαλασσών μας και του πλανήτη μας», συνεχάρη η υποψήφια Susan Steele κατά την τελετή απονομής των βραβείων στις 26 Ιουνίου.
Τα βραβεία απονεμήθηκαν από τους τρεις εκτελεστικούς διευθυντές του Frontex, του EMSA και της EFCA, οι οποίοι συμφώνησαν ότι η πρωτοβουλία θα πρέπει να διεξάγεται ανά εξάμηνο για να αναγνωριστούν οι εξαιρετικές προσπάθειες της ευρωπαϊκής ακτοφυλακής. Και έτσι, η Maja Markovčić Kostelac, εκτελεστική διευθύντρια του EMSA, ανακοίνωσε: «Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε και πάλι σύντομα για τη δεύτερη τελετή της Πρωτοβουλίας για το Πράσινο Βραβείο, η οποία θα πραγματοποιηθεί στην επόμενη εκδήλωση της ετήσιας ακτοφυλακής που διοργανώνεται από τον EMSA, στην Πορτογαλία το 2026!».
Διαβάστε περισσότερα για τους νικητές της Πρωτοβουλίας Greening Award 2024.
Ο Frontex αναλαμβάνει την προεδρία
Η συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών ακτοφυλακής ρυθμίζεται από την τριμερή συμφωνία εργασίας και η προεδρία της βασίζεται στο σύστημα εναλλαγής. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, η εκτελεστική διευθύντρια της EFCA, Susan Steel, πέρασε την καμπάνα του καπετάνιου στον εκτελεστικό διευθυντή του Frontex, Hans Leijtens, ο οποίος παρουσίασε τις προτεραιότητές του για τους επόμενους μήνες:
- Συνέχιση της συνεργασίας, της συνεργασίας και του συντονισμού, που αποτελεί το θεμέλιο της συνεργασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της θαλάσσιας ασφάλειας και για την προώθηση της συνεργασίας της ΕΕ σε καθήκοντα ακτοφυλακής.
- Ενίσχυση της αποδοτικής χρήσης των πόρων με διαφάνεια και λογοδοσία. Ο Frontex θα προτείνει κοινό σχέδιο διυπηρεσιακής επικοινωνίας.
- Αναγνώριση των αναδυόμενων απειλών και κινδύνων, προωθώντας σε αυτό το πλαίσιο την προσαρμοστικότητα και την ευελιξία.
«Η προώθηση μιας προσέγγισης με γνώμονα τις πληροφορίες θα χρησιμεύσει για την αναγνώριση του δυναμικού χαρακτήρα των απειλών για την ασφάλεια στη θάλασσα και θα επιτρέψει την προσαρμογή των στρατηγικών, των διαδικασιών και των τεχνολογιών μας για την έγκαιρη αντιμετώπιση των αναδυόμενων κινδύνων», υπογράμμισε ο Hans Leijtens. «Θα προσπαθήσουμε να ανταλλάξουμε ενεργά βέλτιστες πρακτικές και διδάγματα και να αναπτύξουμε τις ικανότητές μας μέσω του προγράμματος ανταλλαγής ακτοφυλακών. Επιτρέψτε μου να τονίσω εδώ: η ανταλλαγή σχετικών δεδομένων και πληροφοριών θα ενισχύσει τη συλλογική ικανότητά μας να ανταποκρινόμαστε σε απειλές. Είναι εξίσου σημαντικό να έχουμε πάντα κατά νου τη σημασία της διαφύλαξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της εξασφάλισης φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων σε όλες τις θαλάσσιες επιχειρήσεις και πρακτικές μας».
Στρατηγικό σχέδιο 2025
Η τελική σύνοδος αφιερώθηκε στο τριμερές ετήσιο στρατηγικό σχέδιο για το 2025, το οποίο εγκρίθηκε από τους τρεις εκτελεστικούς διευθυντές προκειμένου να δοθεί η συγκατάθεσή τους για τις μελλοντικές προτεραιότητες. Οι οργανισμοί θα συνεχίσουν τη συνεργασία τους και θα φροντίσουν για τον απαραίτητο εκσυγχρονισμό και εναρμόνιση για την ενίσχυση της συνεργασίας. Αυτό θα περιλαμβάνει την παροχή γλωσσαρίου συντομογραφιών και ακρωνύμων που χρησιμοποιούνται συνήθως και τον καθορισμό των απαιτήσεων για την παραγωγή διαδραστικής έκδοσης του καταλόγου θαλάσσιων δεδομένων. Η εφαρμογή του MMO θα παραμείνει το κύριο θέμα καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας του Frontex, πράγμα που συνεπάγεται επίσης λεπτομερή χαρτογράφηση των πόρων των οργανισμών, ώστε να ληφθεί πλήρης εικόνα της ικανότητας και της ετοιμότητας των οργανισμών να στηρίξουν τις θαλάσσιες περιφέρειες και αρχές της ΕΕ.
