Σε δύο μήνες η θέση των οίκων
Την ολοκληρωμένη μελέτη κόστους – οφέλους για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Ελλάδας (Κρήτη), Great Sea Interconnector (GSI), παρέλαβε την Πέμπτη από τον φορέα υλοποίησης του έργου, ΑΔΜΗΕ, ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου, ο οποίος εκτίμησε ότι η προκαταρκτική τοποθέτηση των οίκων που θα αξιολογήσουν τη μελέτη θα δοθεί σε περίπου δύο μήνες.
Ταυτόχρονα, ο Υπουργός Ενέργειας είπε ότι κατά τη συνάντηση επιβεβαιώθηκε από τον ΑΔΜΗΕ ότι το κόστος επιβάρυνσης του Κύπριου καταναλωτή, κατά την κατασκευή του έργου, θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου του 2025 και θα είναι 0,6 του σεντ ανά κιλοβατώρα, ενώ σημείωσε πως χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση θα απορρίπτεται στα επόμενα χρόνια η υπερπαραγωγή που θα υπάρχει από ΑΠΕ καθώς δεν θα μπορεί να καταναλωθεί εντός χώρας, έστω και αν υπάρχει αποθήκευση που κοστίζει πάρα πολύ.
«Σήμερα παραλήφθηκε η ολοκληρωμένη μελέτη κόστους – οφέλους, το περιεχόμενο της οποίας δεν έχουμε δει ακόμη», δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο κ. Παπαναστασίου, μετά τη συνάντηση με την ηγεσία του ΑΔΜΗΕ στο Υπουργείο, προσθέτοντας ότι η μελέτη, η οποία δόθηκε τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή, «εστιάζεται στον Κύπριο καταναλωτή ηλεκτρικής ενέργειας».
Ο Υπουργός είπε ότι πλέον «θα αναμένουμε την αξιολόγηση» της μελέτης από τους οίκους στους οποίους θα αποσταλεί και εξέφρασε την πεποίθηση ότι «στους επόμενους δύο μήνες πιθανό να έχουμε μια προκαταρκτική τοποθέτηση ώστε να την λάβει υπόψη η Κυπριακή Δημοκρατία για να λάβει τις αποφάσεις της».
«Είναι σφικτά τα χρονοδιαγράμματα διότι έχουμε θέματα που πιέζεται ο φορέας υλοποίησης για εκταμιεύσεις ποσών» για την κατασκευή, μεταξύ άλλων, των καλωδίων, ανέφερε και πρόσθεσε ότι «δεχόμαστε ότι υπάρχουν κάποια ορόσημα τα οποία ο φορέας υλοποίησης καλείται να υλοποιήσει».
Ανέφερε, ωστόσο, ότι αυτό δεν σημαίνει ότι «επειδή υπάρχει μια υποχρέωση θα πρέπει να γίνει βιαστική δουλειά» και πρόσθεσε ότι «είναι ένα μεγαλεπήβολο έργο με σοβαρό κόστος και οποιαδήποτε απόφαση μας θα πρέπει να παίρνετε σήμερα για ένα ορίζοντα λειτουργίας του έργου των επόμενων 30 – 40 χρόνων».
Ερωτηθείς πότε θα δοθεί η μελέτη στους οίκους επιλογής, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι αυτή θα δοθεί «στις επόμενες ημέρες διότι κάναμε σήμερα μια αναγκαστική τροποποίηση της τελευταίας στιγμής στους όρους εντολής», προς τους οίκους, καθώς μέσα από τη σημερινή συζήτηση, όπως είπε, προέκυψε η ανάγκη να έχουμε ακόμη ένα αποτέλεσμα το οποίο δεν περιλαμβανόταν στους αρχικούς όρους εντολής.
Υπενθύμισε ότι είχε γίνει μια προκαταρκτική μελέτη πριν μερικές εβδομάδες και «σαν μέρος εκείνης της μελέτης μας είχε γίνει μια παρουσίαση».
Ανέφερε ότι το Υπουργείο προέβη σε κάποιες παρατηρήσεις σε εκείνη την προκαταρκτική μελέτη και για αυτό προέκυψε «η ανάγκη να επανέλθουν με την τελική μελέτη».
Σημείωσε ότι οι παρατηρήσεις αφορούσαν τους ενεργειακούς στόχους που έχει συμφωνήσει η Κυπριακή Δημοκρατία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αναφερόμενος σε διαδικαστικά θέματα, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι οι λειτουργοί του Υπουργείου Ενέργειας έχουν πάρει τη μελέτη σε ηλεκτρονική μορφή την οποία θα διοχετεύσουν στους οίκους επιλογής μαζί με τους όρους εντολής.
Ανέφερε ότι «οι οίκοι επιλογής θα μελετήσουν αρχικά το περιεχόμενο και την λεπτομέρεια την οποία περιέχει η μελέτη και αν η μελέτη αυτή περιέχει την λεπτομέρεια τότε οι οίκοι θα μας υποδείξουν ένα κόστος (που θα καταβάλει η ΚΔ) για να την αξιολογήσουν».
«Αν δεν υπάρχει αυτή η λεπτομέρεια που αναμένουν, τότε οι οίκοι θα προτρέξουν να εξεύρουν αυτή την λεπτομέρεια και πληροφόρηση και θα είναι διαφορετικό το κόστος», πρόσθεσε.
Συνάντηση ΑΔΜΗΕ – ΡΑΕΚ τη Δευτέρα
Αναφέροντας ότι «το ευρωπαϊκό αυτό έργο είναι υπό κατασκευή» σήμερα, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι μια ξεχωριστή συζήτηση για την επιβάρυνση του Κύπριου καταναλωτή θα γίνει την Δευτέρα μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και της ΡΑΕΚ.
Ερωτηθείς αν είναι δυνατό να διαφοροποιήσει η ΡΑΕΚ την απόφαση της με την οποία ζητεί από τον φορέα υλοποίησης ο Κύπριος καταναλωτής να πληρώσει για το έργο μετά την έναρξη λειτουργίας του, ο Υπουργός είπε στο ΚΥΠΕ ότι «η ΡΑΕΚ παίρνει τις αποφάσεις της με βάση τα στοιχεία που έχει ενώπιον της», προσθέτοντας ότι «εάν τα στοιχεία τα οποία είχε ενώπιον της, όταν έπαιρνε την πρώτη απόφαση, ήταν διαφορετικά (από τα σημερινά) ή ελλιπή», τότε όταν πάρει νέα στοιχεία «η ΡΑΕΚ θα λάβει νέα απόφαση».
«Θα πρέπει όμως ο φορέας υλοποίησης να παρουσιάσει στοιχεία τα οποία θα στηρίζουν το τι λέει και να πείσουν έναν ρυθμιστή ο οποίος φαίνεται πως μέχρι σήμερα δεν έχει πειστεί», σημείωσε.
Κληθείς να αναφερθεί στο κόστος επιβάρυνσης του Κύπριου καταναλωτή κατά την κατασκευή του έργου, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι μας είχε υποδειχθεί και σήμερα επιβεβαιώθηκε κατά τη συνάντηση ότι «η επιβάρυνση θα ξεκινήσει την 1η Ιανουαρίου του 2025 για την ανάκτηση των εξόδων που επιβαρύνεται ο φορέας υλοποίησης (οι εκταμιεύσεις για την παραγγελία του καλωδίου)», προσθέτοντας ότι αυτή επιβάρυνση «μας έχει υποδειχθεί στο 0,6 του σεντ ανά κιλοβατώρα».
Όπως εξήγησε, «αν σήμερα έχουμε 33 σεντ την κιλοβατώρα κόστος λιανικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, εάν επωμιστεί αυτό το επιπρόσθετο τέλος ο Κύπριος καταναλωτής για να υπάρχει ανάκτηση των εξόδων που επιβαρύνεται ο φορέας υλοποίησης, το 33 σεντ θα γίνει 33,6 σεντ την κιλοβατώρα».
Σημείωσε ότι το συνολικό ετήσιο κόστος θα ανέλθει στα €25 εκατομμύρια.
Προσδοκία της ΕΕ να ληφθεί απόφαση στα μέσα Αυγούστου
Κληθείς να πει κατά πόσον η Ευρωπαϊκή Επιτροπή που χρηματοδοτεί το έργο με €657 εκατομμύρια έθεσε χρονοδιάγραμμα στην ΚΔ για να λάβει την απόφαση της, ο Υπουργός Ενέργειας είπε στο ΚΥΠΕ ότι εξ όσων γνωρίζει «δεν έχει τοποθετηθεί επίσημα», παρόλο που σε τηλεδιασκέψεις που έγιναν πρόσφατα με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Επιτροπής, όπως είπε, «είχαν υποδειχθεί τα μέσα Αυγούστου», αλλά αυτό «δεν είναι τελεσίγραφο, είναι η προσδοκία».
«Επιλέγουμε να κάνουμε σωστή αξιολόγηση (της μελέτης) και το ορόσημο μπορεί με μικρή παράταση να γίνει αποδεκτό από τα μέρη που είναι συμβαλλόμενα σε ένα συμβόλαιο», πρόσθεσε.
Ερωτηθείς κατά πόσον υπάρχει κίνδυνος να χαθούν τα €657 εκατομμύρια, ο κ. Παπαναστασίου ζήτησε «να μην κινδυνολογούμε» και εξέφρασε την πεποίθηση ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όταν δει ενέργειες και πράξεις που γίνονται από την ΚΔ προς την κατεύθυνση της ορθής αξιολόγησης της μελέτης δεν θα κάνει μια τέτοια κίνηση».
Χωρίς ηλεκτρική διασύνδεση θα απορρίπτεται η υπερπαραγωγή από ΑΠΕ στα επόμενα χρόνια
Σε ερώτηση αν η λειτουργία του GSI θα επηρεάσει τη σωστή λειτουργία της ανοικτής αγοράς ηλεκτρισμού, ο κ. Παπαναστασίου είπε στο ΚΥΠΕ ότι «αντιθέτως χωρίς την ηλεκτρική διασύνδεση, η εκτίμηση μας στο Υπουργείο Ενέργειας είναι ότι με την υπερπαραγωγή από ΑΠΕ στην Κυπριακή Δημοκρατία, μαζί με τη συμβατική παραγωγή, θα υπάρχουν τόση πολύ ισχύς διαθέσιμη, τόσα πολλά Μεγαβάτ, που δεν θα μπορεί να καταναλωθεί εντός χώρας».
«Και αποθηκευτική δυνατότητα να έχει το δίκτυο μας – αυτό έχει πολύ μεγάλο κόστος και πολύ περιορισμένες ώρες που μπορεί να διοχετευθούν οι Μεγαβατώρες προς τον καταναλωτή από την αποθήκευση – θα βρεθούμε σε μια κατάσταση στα επόμενα χρόνια να υπάρχει πολύ λίγη κατανάλωση, τόση πολύ παραγωγή που δεν θα καταναλώνεται, και αναγκαστικά θα πρέπει να πάμε σε απόρριψη αυτής της πράσινης ενέργειας που προέρχεται από τις ΑΠΕ».
«Για αυτό χρειάζονται οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις», κατέληξε.
