Αντικείμενο έντονου προβληματισμού φαίνεται πως αποτελεί ήδη ο μεγάλος αριθμός κενών θέσεων στις ένοπλες δυνάμεις, ο οποίος αγγίζει τις 460. Αν και έχει αυξηθεί ο αριθμός των εισακτέων για το 2024, καταγράφεται τριπλασιασμός των κενών θέσεων. «Όσο παραμένει υψηλός ο συντελεστής της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής, δεν αλλάζει η κατάσταση – κι ας μεγάλωσε η “δεξαμενή” των εισακτέων», αποφαίνονται οι ειδικοί.
Σε σύνολο 74.847 υποψηφίων του Γενικού Λυκείου, Μηχανογραφικό υπέβαλαν οι 54.713 – αυτό σημαίνει πρακτικά, ότι οι 20.134 έγραψαν χαμηλότερα από τον ελάχιστο μέσο όρο 8,31, που επέτρεπε την υποβολή του Μηχανογραφικού. Τελικά, στα ΑΕΙ μετά τις φετινές Πανελλαδικές εισάγονται 52.171 υποψήφιοι, δηλαδή ποσοστό 69,7% και από τους υποψηφίους των ΓΕΛ, μένουν εκτός οι 10.120.
«Ορισμένες από αυτές τις κενές θέσεις, όπως εκείνες της σχολής Ευελπίδων – Όπλα και της αντίστοιχης της ΣΜΥ – έχουν ιδιαίτερη σημασία», αρχίζει να λέει ο μαθηματικός – αναλυτής, κ. Στράτος Στρατηγάκης, εξηγώντας: «Το 2021 καθιερώθηκε η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ). Όπως παρατηρεί κανείς, όταν ο συντελεστής της ΕΒΕ μειώθηκε από 1,2 σε 1 το 2023, οι κενές θέσεις μειώθηκαν στο μισό. Συγκεκριμένα, από 139, οι κενές θέσεις μειώθηκαν σε 70. Φέτος, το Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να μειώσεις τις κενές θέσεις, που εμφανίζονταν τα προηγούμενα χρόνια, υπερτριπλασίασε τις διαθέσιμες θέσεις, αφού οι 70 έγιναν 230. Ωστόσο, με βάση όσα ισχύουν, το Σεπτέμβριο, η Σχολή Ευελπίδων θα έχει 542 λιγότερους σπουδαστές από όσους είχε προγραμματίσει. Αντίστοιχα συμβαίνουν και στη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών», υπογραμμίζει ο ίδιος και σημειώνει: «Η αύξηση των διαθέσιμων θέσεων στην Ευελπίδων είναι “δώρον άδωρον” όσο παραμένει η ΕΒΕ στο 1 – θα χρειαστεί να πέσει στο 0,8 , ώστε να εισαχθεί μεγαλύτερος αριθμός υποψηφίων και να μην υπάρχουν τόσες κενές θέσεις».
Πώς επηρεάζει η ΕΒΕ το παραπάνω φαινόμενο; «Αναμφίβολα αποτελεί πρόβλημα η ΕΒΕ», επισημαίνει ο κ. Στρατηγάκης, όταν υπάρχει η πρόθεση να «γεμίσουν» οι θέσεις αντί να περιοριστούν. «Ο στρατός, για παράδειγμα, χρειάζεται 542 περισσότερους αξιωματικούς. Αν δεν βρίσκει με τις κατάλληλες προδιαγραφές θα πρέπει να ρίξουν τις απαιτήσεις τους, μέχρι να γεμίσουν οι θέσεις που έχουν. Το πρόβλημα είναι θεμελιώδες. Έτσι γίνεται παντού στον κόσμο. Μόνο στην Ελλάδα έχουμε 10.120 θέσεις και είμαστε… χαλαροί. Φαίνεται πως το σύστημα της ΕΒΕ έχει φτάσει στα όριά του».
Γιατί μένουν εκτός Στρατιωτικών Σχολών πολλοί υποψήφιοι από τα ΕΠΑΛ
Όπως σημειώνεται, πάντως, ισχύει το εξής παράδοξο: στα μεν ΓΕΛ καταγράφονται κενές θέσεις ελλείψει επιτυχόντων μαθητών, στα δε ΕΠΑΛ, σημειώνονται επιτυχόντες μαθητές αλλά χωρίς θέσεις. Τι σημαίνει αυτό; Αν και υπάρχουν διαθέσιμες κενές θέσεις για τους υποψηφίους που προέρχονται από τα ΓΕΛ, δεν υπάρχει το ανάλογο ενδιαφέρον από την πλευρά τους για να δηλώσουν τις συγκεκριμένες σχολές στο μηχανογραφικό τους. Από την άλλη, αν και υπάρχουν υποψήφιοι, που προέρχονται από τα ΕΠΑΛ, οι οποίοι έχουν εξασφαλίσει την ΕΒΕ, οι διαθέσιμες θέσεις για τα ΕΠΑΛ είναι πολύ λίγες, οπότε δεν μπορούν να εισαχθούν. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, η ΣΜΥΝ: από τις 190 διαθέσιμες θέσεις συνολικά, στα ΕΠΑΛ αντιστοιχούν οι 15.
Υπενθυμίζεται, ότι φέτος οι βάσεις στις Στρατιωτικές Σχολές στα ΕΠΑΛ ήταν: ΣΜΥΑ (Διοικητικής και Εφοδιαστικής Υποστήριξης) 19.560, ΣΜΥΑ (Επιχειρησιακής Υποστήριξης) 18.940, ΣΜΥΑ (Τεχνολογικής Υποστήριξης) 18.770, ΣΜΥ (Σώματα) 18.300, ΣΜΥ (Όπλα) 17.560, ΣΜΥΝ 16.840.
«Ορφανεύουν» από αξιωματικούς οι Ένοπλες Δυνάμεις;
Οι 460 κενές θέσεις στις σχολές Ενόπλων Δυνάμεων αποδίδονται, σύμφωνα με τους ειδικούς, στο μειωμένο ενδιαφέρον των ενδιαφερομένων υποψηφίων – ακόμη και στην περίπτωση της πτώσης των βάσεων, όπως φέτος – αλλά και στην εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), η οποία λειτουργεί σαν «κόφτης» με αποτέλεσμα, ακόμη κι αν προσφέρονται περισσότερες θέσεις, να μην επιτρέπεται η είσοδος των υποψηφίων, όπως προαναφέρθηκε.
Πιο συγκεκριμένα, φέτος σημειώθηκε αισθητή πτώση των βάσεων σε σχέση με το 2023. Φυσικά, παίζει καθοριστικό ρόλο το επίπεδο δυσκολίας των εξετάσεων στις Πανελλαδικές κάθε έτους, ωστόσο για το 2024 από τις 10 σχολές με τη μεγαλύτερη πτώση βάσης, οι 8 είναι στρατιωτικές – μία ακόμη είναι Αστυνομικών και μία άλλου ΑΕΙ.
Όπως προκύπτει, οι Στρατιωτικές Σχολές δεν βρίσκονται ψηλά στη λίστα των προτιμήσεων των υποψηφίων, συμπληρώνοντας ανάλογα το μηχανογραφικό τους. Χαρακτηριστικά να αναφερθεί ότι η φετινή βάση εισαγωγής στη Σχολή Ευελπίδων για Όπλα είναι περίπου 12.000 μόρια ενώ αντίστοιχα χαμηλές βάσεις εισαγωγής καταγράφονται στις σχολές του Στρατού Ξηράς και του Ναυτικού.
Λαμβάνοντας υπόψη, εκτός των ανωτέρω, τις αποχωρήσεις σπουδαστών που συνήθως συμβαίνουν στην πορεία, οι Ένοπλες Δυνάμεις θα μείνουν «ορφανές» από εκατοντάδες στελέχη, των οποίων η παρουσία είναι απαραίτητη για τη χώρα.
Ο ρόλος της ΕΒΕ
Στις Πανελλαδικές 2024, η εφαρμογή της ΕΒΕ έχει σαν συνέπεια να μείνουν κενές συνολικά 460 θέσεις στις Στρατιωτικές Σχολές. Με βάση τον πίνακα που ακολουθεί, στη Σχολή Ευελπίδων – Όπλα μένουν κενές οι 230 από τις 307 διαθέσιμες θέσεις, δηλαδή το 75%. Στη Σχολή Ικάρων, μένουν κενές 14 θέσεις σε σύνολο 61, δηλαδή το 23%. Στη Σχολή Μονίμων Υπαξιωματικών Στρατού – Όπλα καταγράφονται 148 κενές θέσεις όπως και στη ΣΜΥΑ – Τεχνικής Υποστήριξης, οι κενές θέσεις είναι 60. Πλήρης κάλυψη εμφανίζεται στη σχολή Ναυτικών Δοκίμων.
Όπως προαναφέρθηκε σχετικά με τις μεθόδους αποκατάστασης των επιπτώσεων της ΕΒΕ αναφορικά με τα κενά των εισακτέων στις Στρατιωτικές Σχολές, η αύξηση των διαθέσιμων θέσεων – όπως έγινε φέτος, κατά 404 – δεν βοηθά στην αντιμετώπιση του προβλήματος εάν δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη μείωση του συντελεστή ΕΒΕ.
Γιατί οι νέοι «γυρνούν την πλάτη» στις Στρατιωτικές Σχολές
Ξεκάθαρα μειωμένη είναι η προτίμηση των νέων προς τις Στρατιωτικές Σχολές. Οι λόγοι, σύμφωνα με τους ειδικούς, συνοψίζονται στους ακόλουθους:
Στις χαμηλές αμοιβές για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Αν μάλιστα, ένας υποψήφιος συγκρίνει τις μελλοντικές του αποδοχές για παράδειγμα, με εκείνες ενός καπετάνιου εμπορικού πλοίου, ο οποίος αμείβεται με περίπου 10.000 ευρώ και έχει πολύ λιγότερες ευθύνες, οπωσδήποτε αποθαρρύνεται για τη συγκεκριμένη επιλογή.
Μειωμένης ελκυστικότητας είναι πλέον και οι συνθήκες υπηρεσίες, καθώς θεωρείται υποβαθμισμένο το επίπεδο παροχών των στρατιωτικών σε σχέση με το παρελθόν. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τις τακτικές μεταθέσεις, οι οποίες λειτουργούν σαν τροχοπέδη στον οικογενειακό προγραμματισμό, μειώνει ακόμη περισσότερο τις πιθανότητες επιλογής αυτού του κλάδου από τους νέους.
Αξίζει, τέλος, να αναφερθεί μία τάση μείωσης της εμπιστοσύνης προς το κύρος των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως καταδεικνύει σχετική έρευνα της Public Issue για την Εμπιστοσύνη στους θεσμούς, για το 2007-2024, ειδικά από το 2021 και εντεύθεν.
Όπως προκύπτει δε, την εμπιστοσύνη προς τις Ένοπλες Δυνάμεις έχει ξεπεράσει εκείνη προς την Πυροσβεστική από πλευράς πολιτών, γεγονός που δικαιολογείται ασφαλώς από τη λαίλαπα των δασικών πυρκαγιών, που πλήττει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Τα στοιχεία, αντανακλούν αναμφίβολα και τις επαγγελματικές επιλογές των νέων.
