Ένας καλός οδηγός βρίσκεται πάντα σε εγρήγορση, ελέγχει τι γίνεται μπροστά του, στο πλάι και πίσω του και είναι σε θέση να αντιδράσει εγκαίρως. Εχει καλή αίσθηση του χώρου, μπορεί σχεδόν πάντα να προβλέψει τις κινήσεις των άλλων οδηγών και προτεραιότητά του είναι μία: να μη βάζει τους συνανθρώπους του σε κίνδυνο.
Αντανακλαστικά Φέτελ
Ακόμη και με χαμηλή ταχύτητα, όμως, έχει τύχει σε όλους – τουλάχιστον μία φορά – να βρεθούν πίσω από το τιμόνι σε περίσταση που επιβάλλει να αντιδράσουν με αντανακλαστικά Φέτελ και να μη μείνουν στήλη άλατος. Χωρίς τις κατάλληλες γνώσεις, το δεύτερο σενάριο είναι μάλλον αυτό που θα καταφέρει να κόψει πρώτο το νήμα. Οι περισσότεροι οδηγοί βλέπουν μόνο λίγα μέτρα μπροστά τους, χωρίς να υπολογίζουν αυτό που ακολουθεί. Η αντιμετώπιση της διαδρομής ως ολότητας και η αντίληψη της επικείμενης στροφής είναι κάποια στοιχεία που μπορεί να αποβούν σωτήρια σε περίπτωση ατυχήματος. Αν η διαδρομή έχει αρκετές στροφές – ή ακόμη και μόνο μία απότομη -, ο οδηγός δεν θα πρέπει να τις αντιμετωπίσει σαν γωνίες, αλλά να τοποθετήσει σωστά το όχημά του, γιατί διαφορετικά είναι πιθανό μέσα στα επόμενα δευτερόλεπτα να δει τις ρόδες του να φλερτάρουν με το αντίθετο ρεύμα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο οδηγός θα πρέπει να κοιτάζει μακριά για να γνωρίζει την πορεία που θα κληθεί να ακολουθήσει και να είναι σε θέση να φρενάρει και να επιταχύνει ανάλογα με την περίσταση. Η ιδανική γραμμή, πάντως, είναι αυτή που βγάζει το αυτοκίνητο από τη στροφή με το μπροστινό τμήμα στραμμένο προς τη σωστή κατεύθυνση. Σε μια αριστερή στροφή 90 μοιρών, για παράδειγμα, σχηματίζεται ένα νοητό τόξο χωρίς απότομες γωνίες και όσο μεγαλύτερη είναι η καμπύλη, τόσο πιο ομαλά και γρήγορα θα πάει το αμάξι, ενώ όσο λιγότερο στρίψει το τιμόνι, τόσο πιο κοντά θα είναι και στην ιδανική γραμμή.
Η σημασία του φρένου
Το πόσο και το πότε είναι πάντα η απάντηση για τον οδηγό και το «αργά μέσα, γρήγορα έξω» θα μπορούσε να αποτελεί και το μότο του αρχάριου. Στη γρήγορη οδήγηση, ο οδηγός, προτού φτάσει στη στροφή, φρενάρει δυνατά κρατώντας στην ευθεία το τιμόνι και, αν χρειαστεί, φρενάρει και μέσα στη στροφή προοδευτικά. Το κάθε όχημα, φυσικά, αντιδρά διαφορετικά. Ο ειδήμων των τεσσάρων τροχών είναι σε θέση να ξεχωρίζει ένα σπορ αυτοκίνητο από ένα οικογενειακό και να προσαρμόζει τη συμπεριφορά του αναλόγως. Με ένα σπορ όχημα, για παράδειγμα, ο οδηγός επιτρέπεται να φρενάρει λίγο αργότερα, αφού το αυτοκίνητο δέχεται πιο μεγάλη κλίση στο τιμόνι και μέσα στη στροφή, χωρίς να κάνει υποστροφή – για τους λιγότερο μυημένους στην οδήγηση, αυτό σημαίνει ότι ενώ στρίβει το τιμόνι, το όχημα συνεχίζει την πορεία του σε ευθεία κατεύθυνση. Η δύναμη του φρεναρίσματος, η ταχύτητα και η γωνία της στροφής είναι οι βασικοί παράγοντες της εξίσωσης την οποία καλείται ο οδηγός να λύσει, προκειμένου να διαχειριστεί τη μετατόπιση του φορτίου μέσα σε δευτερόλεπτα. Για τους πιο προχωρημένους υπάρχει και η παράμετρος της κίνησης στους δύο ή στους τέσσερις τροχούς. Οι ειδικοί λένε ότι τα εμπροσθοκίνητα είναι πιο εύκολα στην οδήγηση και προσφέρουν μεγαλύτερη ασφάλεια, καθώς, αν υπερστρέψει (γλιστρήσει πίσω) το αυτοκίνητο, ο οδηγός μπορεί με το παραπάνω γκάζι να το κρατήσει στον δρόμο, σε αντίθεση με τα πισωκίνητα, όπου κάτι τέτοιο δεν είναι το ίδιο απλό.
Σε χαμηλές ταχύτητες
Το σημαντικότερο μυστικό είναι ένα και μοναδικό: ο οδηγός θα πρέπει να σκέφτεται ότι από τη μια στιγμή στην άλλη μπορεί να αλλάξει η ζωή του πίσω από το τιμόνι. Από τα 100 δυστυχήματα τα 87 συμβαίνουν μέσα στην πόλη, με μικρότερες ταχύτητες από 45 χλμ. την ώρα. Ο οδηγός θα πρέπει να μη σκέφτεται τίποτε άλλο εκτός από αυτό που έχει μπροστά του, να είναι ψύχραιμος και να μη μιλάει στο τηλέφωνο, καθώς τα αντανακλαστικά του είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα τον εγκαταλείψουν. Οι πιο αργές ταχύτητες, βέβαια, είναι και σωτήριες. Ο Τάσος Μαρκουίζος-«Ιαβέρης», οδηγός αγώνων αυτοκινήτων και ιδιοκτήτης Σχολής Ασφαλούς Οδήγησης, εξηγεί: «Δεν μπορεί ένας οδηγός να αψηφήσει τους νόμους της φύσης. Οταν πηγαίνεις με 60 χλμ. την ώρα, το αυτοκίνητό σου διανύει κάθε δευτερόλεπτο 17,5 μέτρα. Επειδή ακόμη και ο πιλότος χρειάζεται περίπου 2 δευτερόλεπτα για να αντιδράσει, αν ένα αυτοκίνητο πηγαίνει σε μια γειτονιά με 60 και πεταχτεί ένας πιτσιρικάς απότομα στον δρόμο, ο οδηγός μέχρι να αντιδράσει θα έχει διανύσει, μαζί με το φρενάρισμα, γύρω στα 50 μέτρα». Η πιο αργή ταχύτητα, όμως, δεν είναι πάντα η πιο ασφαλής λύση για την αποφυγή ατυχήματος. Ορισμένες φορές, μάλιστα, το να πηγαίνει υπερβολικά αργά κάποιος εγκυμονεί κινδύνους. Οπως και να έχει, πάντως, ο καλός οδηγός δεν ξεπερνά τα όρια ταχύτητας και ακολουθεί τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, ενώ πραγματοποιεί τακτικούς ελέγχους στο όχημά του – συμπεριλαμβανομένου και του ελέγχου ελαστικών.
Οδηγικό ΙQ
Δεν ξεπερνάμε τα δικά μας όρια ή του αυτοκινήτου. Και στις δύο περιπτώσεις η οδήγηση γίνεται επικίνδυνη και πιθανώς και πιο αργή (αν, για παράδειγμα, υπερεκτιμήσουμε τις δυνατότητες του αυτοκινήτου, αυτό δεν θα στρίψει όπως πρέπει και θα χάσουμε και από ταχύτητα). Πάντα κοιτάζουμε μακριά και όχι μόνο δύο μέτρα μπροστά. Γνωρίζοντας τις στροφές που ακολουθούν, μπορούμε να φρενάρουμε και να επιταχύνουμε αναλόγως. Φρενάρουμε πάντα αρκετά δυνατά στην αρχή, για να επιβραδύνουμε το αυτοκίνητο όσο πιο γρήγορα γίνεται, και μετά πιέζουμε περισσότερο σταδιακά, ανάλογα με το πόσο θέλουμε να επιβραδύνουμε. Συνήθως στο φρενάρισμα πρέπει να ασκούμε πίεση στο πεντάλ μία φορά και όχι πολλές πριν από τη στροφή. Πάντα, όταν επιβραδύνουμε πολύ απότομα, το τιμόνι πρέπει να είναι σε ευθεία για να αποφύγουμε το μπλοκάρισμα των μπροστινών τροχών. Οταν αλλάζουμε κατεύθυνση, πρέπει να κάνουμε ήρεμες κινήσεις, έτσι ώστε να πετύχουμε την ομαλή μετατόπιση του φορτίου και να μειώσουμε τις πιθανότητες υποστροφής του οχήματος.
